Wat is Gammahydroxyboterzuur (GHB)?

GHB is een kleur- en geurloze vloeistof dat wordt gebruikt als recreatieve en drug waarbij de kans op verslaving zeer hoog is. De drug wordt gemaakt met velgenreiniger en gootsteen ontstopper.

GHB is voornamelijk werkzaam in de hersenen en het wordt na inname opgenomen in het bloed. GHB is een stof met een lage dichtheid, waardoor het zeer makkelijk de hersenen bereikt.

GHB heeft in de hersenen invloed op andere signaalstoffen die daar worden aangemaakt. Een van die stoffen is serotonine, dat effect heeft op bijvoorbeeld emoties en eetlust. Daarnaast wordt de aanmaak van dopamine( zorgt voor blijdschap) beïnvloed.

Verder wordt GHB vaak gebruikt in combinatie met andere middelen. Zoals bijvoorbeeld alcohol, XTC, cannabis, ketamine, MDMA of slaapmiddelen. Hoewel de gevolgen van combinatiegebruik nog niet volledig zijn onderzocht, kan men wel concluderen dat het schadelijker is dan gebruik van de genoemde middelen afzonderlijk.

Gevolgen van het gebruik van GHB

  • Het zorgt voor verslaving.
  • Het afkicken van GHB is zeer moeilijk en leidt vaak tot terugval verschijnselen.
  • GHB vermindert de vruchtbaarheid.
  • Gebruik van GHB bevordert gewichtstoename.
  • Regelmatig gebruik van GHB kan leiden tot gewenning, waardoor men een hogere dosis in moet nemen voor hetzelfde effect. Dit kan op zijn beurt lijden tot een overdosis/vergiftiging.
  • Een vergiftiging kan o.a. leiden tot het falen van de hersenen, maag, ademhaling en het hart.
  • Het gebruik van GHB kan leiden tot misselijkheid, vertraagde ademhaling, verlaagde lichaamstemperatuur en verlies van bewustzijn.
  • Het kan leiden tot vergeetachtigheid
  • GHB kan zorgen voor hoofdpijn, duizeligheid, trilling
  • Hallucinaties en/of psychische stoornissen kunnen voorkomen tijdens het gebruik van GHB
  • Het kan leiden tot onbedoelde urinering of ontlasting
  • GHB kan zorgen voor ademhalingsproblemen en hartritmestoornissen
  • Ademhalingsproblemen, verlies van bewustzijn en hartritmestoornissen kunnen levensbedreigend zijn.

Gevolgen van verslaving aan GHB

Als men verslaafd is aan GHB, dan is vaak om de 3 uur een nieuwe dosis nodig. Als men die dosis dan niet binnenkrijgt kan men lijden aan onttrekkingsverschijnselen.

Deze kunnen zijn:

  • Trillen
  • Slapeloosheid
  • Zweten
  • Misselijkheid
  • Hallucinaties
  • Versnelde hartslag
  • Verhoogde bloeddruk

Deze verschijnselen kunnen soms meerdere weken aanhouden.

Ook onttrekking van GHB kan levensbedreigend zijn. In de meeste gevallen komt dit door dodelijke nierfalen als gevolg van spierafbraak.

Feiten en cijfers

  • 820 personen werden in 2015 behandeld vanwege GHB.
  • 80% van de GHB-patiënten was al eerder ingeschreven geweest bij de verslavingszorg.
  • 60% van deze patiënten hadden ook problemen gehad met andere drugs.
  • 167 patiënten hadden in 2015 een verslaving aan een ander middel en was de verslaving aan GHB op de tweede plaats.
  • In vergelijking met andere drugs zijn veel van de patiënten vrouwelijk, namelijk 32%.
  • In het afgelopen jaar (hier: 2016) gebruikte 1 op de 300 volwassenen GHB
  • GHB wordt minder gebruikt dan andere middelen, zoals bijvoorbeeld cannabis die door 1 op de 15 volwassenen wordt gebruikt.
  • 15% van respondenten(leeftijd 15-35 jaar) in een onlineonderzoek uit 2016 bleek ervaring te hebben met GHB.
  • In 2017 hing 22% van de gemelde drugsincidenten samen met GHB.
  • 33% van de patiënten hadden GHB gebruikt in combinatie met alcohol.

Welke maatregelen kunnen er getroffen worden om het gebruik van en terugval op GHB (onder jongeren) te verminderen?

Ruim 50% van de behandelde patiënten is binnen een jaar teruggevallen op het gebruik van GHB.

  • Hieruit kan geconcludeerd worden dat de behandeling (terugvalpreventie) bij veel patiënten niet goed werkt. Mogelijk zal deze herzien moeten worden.

Veel GHB-gebruikers (vooral jongeren) maken kennis met GHB tijdens het uitgaan. Wellicht moeten er striktere controles komen in clubs/uitgaansplaatsen. Daarnaast moeten ouders de toezicht op hun kinderen versterken.

In additie is goede voorlichting en preventie door instituten en de overheid ook belangrijk om het gebruik van alle soorten drugs terug te dringen. Op deze manier wordt de ernst van het gebruik van deze drugs ook benadrukt.